Dyskopatia

Dyskopatia (inaczej: rwa, korzonki, lumbago, ischiasz, przepuklina, wypadnięcie dysku) jest najczęściej występującym schorzeniem kręgosłupa. Dyskopatia polega na zmianach chorobowych krążka międzykręgowego, które stanowi pierwszy etap choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Dyskopatia to również potoczna nazwa uwypuklenia (przepukliny) jądra miażdżystego, które powoduje ucisk rdzenia kręgowego, korzeni rdzeniowych lub pozostałych struktur występujących w kanale kręgowym. Tego rodzaju drażnienie nerwu objawia się silnymi dolegliwościami bólowymi.

Elektrostymulacja w dyskopatii

W przypadku dyskopatii lub dolegliwościach objawowo zbliżonych warto zastosować elektrostymulację prądami TENS/EMS lub terapię prądami interferencyjnymi w celu zniwelowania bólu, zmniejszenia ucisku i podrażnienia nerwów, ale także, jako profilaktyka nawrotów bólu. Na zdjęciu poniżej widoczna jest przykładowa lokalizacja elektrod w przypadku dyskopatii odcinka piersiowego kręgosłupa, której towarzyszy ból promieniujący do ramienia.

Przyczyny dyskopatii

Krążek międzykręgowy zbudowany jest z jądra miażdżystego, znajdującego się w jego centralnej części i pierścienia włóknistego, zbudowanego z kilku warstw, otaczających jądro. Podczas ruchów w zakresie kręgosłupa, jądro przemieszcza się w kierunku, w którym powstaje przestrzeń, np. w trakcie skłonu w przód, jądro przesuwa się do tyłu. Jeśli siła napierania na jądro jest zbyt duża lub jeśli zbyt często przyjmowana jest pozycja, podczas której jądro jest wypychane, może dojść do uszkodzenia pierścienia i przepukliny jądra miażdżystego. Wyróżniamy następujące etapy uszkodzenia pierścienia:

• Protruzja - pierścień został uszkodzony, ale bez przerwania jego ciągłości
• Ekstruzja - doszło do przerwania ciągłości pierścienia i wylania się jądra miażdżystego na zewnątrz
• Sekwestracja- doszło do ekstruzji oraz oderwania się kawałka jądra, które wpadło w światło kanału.

Do przepukliny może dojść w każdym kierunku, jednak ze względu na tendencję do pozycji zgięcia, najczęściej powstaje przepuklina tylna lub tylno-boczna. Do przepukliny przedniej dochodzi czasami u osób, których praca zawodowa związana jest z utrzymywaniem wyprostu (np. malarz, gimnastyczka.

Objawy dyskopatii

Głównym objawem dyskopatii jest silny, nagły ból w tej okolicy kręgosłupa, w której doszło do wysunięcia krążka międzykręgowego. Z reguły ból promieniuje wzdłuż przebiegu nerwów, często do kończyny. Dyskopatia może wystąpić w dowolnym odcinku kręgosłupa. W zależności od tego, w którym miejscu dojdzie do zwyrodnienia, objawy mogą być różne – np. w przypadku, gdy dyskopatia rozwinie się w odcinku lędźwiowym i dojdzie do ucisku na nerw kulszowy, ból promieniując wzdłuż tego nerwu obejmować będzie również nogę, przez którą przebiega ten nerw – ten rodzaj schorzenia nosi nazwę rwa kulszowa.

Oprócz tego mogą wystąpić objawy towarzyszące takie jak:

• drętwienie i mrowienie w okolicy unerwianej przez uciśnięty nerw;
• osłabienie lub brak siły mięśniowej, które w przewlekłym przebiegu choroby mogą powodować zanik mięśnia;
• osłabienie odruchów bezwarunkowych (ścięgnistych): w przypadku, gdy uciśnięty jest nerw między kręgami L4 a L5 osłabiony jest odruch kolanowy, natomiast, gdy dyskopatia podrażnia nerw między S1 a S2 dochodzi do osłabienia odruchu ścięgna Achillesa;
• nasilenie bólu w momencie naciągania nerwu, który uległ podrażnieniu (objaw Lasegue'a lub Mackiewicza).

Dolegliwości objawowo zbliżone do dyskopatii

Ból promieniujący do ręki, ból klatki piersiowej, ból karku, ból szyi, ból barku, ból ramienia, skurcze mięśni karku, mrowienie i pieczenie w okolicy karku i ramienia, ból promieniujący do stopy lub do części bocznej i tylnej podudzia, nerwobóle stopy, RZS, zwyrodnienie stawów stopy, ból stawu skokowego, ból kostki, stopa opadająca, drętwienie i parestezje stopy, zaburzenia czucia i parastezje w podudziu, bóle związane ze złamaniem kostek goleni lub kości podudzia, porażenie nerwu strzałkowego.

Przyczyny dyskopatii

Krążek międzykręgowy stanowi swoistą podkładkę między kręgami. Składa się on z pierścienia włóknistego w postaci otoczki i z jądra miażdżystego (potocznie: dysku), które jest ułożone centralnie. Do dyskopatii dochodzi, gdy pierścień włóknisty ulegnie uszkodzeniu, co spowoduje przemieszczenie jądra miażdżystego. Dysk najczęściej obsuwa się w stronę kanału kręgowego, co może spowodować ucisk nerwu. Gdy przemieszczenie jądra miażdżystego jest znaczne, wtedy mówi się o przepuklinie. Może również dojść do wypadnięcia dysku – całkowitego wydostania się jądra miażdżystego do kanału kręgowego.

Stopień przemieszczenia się dysku może być różny, od niewielkiej "wypukliny", przez przepuklinę, aż do całkowitego wypadnięcia dysku do kanału kręgowego.

Wieloletnie badania przeprowadzane wśród cierpiących na dyskopatię dowiodły, że na występowanie tego schorzenia mają wpływ różne czynniki, a najważniejsze z nich to: urazy mechaniczne (spowodowane ciężką pracą fizyczną, podnoszeniem ciężarów) oraz skłonności genetyczne.

Leczenie i rehabilitacja - elektrostymulacja w rehabilitacji dyskopatii

Rehabilitację dyskopatii można podzielić na trzy etapy. Elektrostymulacja w rehabilitacji dyskopatii odgrywa szczególną rolę, ponieważ znajduje swoje zastosowanie w każdym jej etapie.

Zastosowanie elektrostymulatorów w rehabilitacji dyskopatii jest bardzo szerokie. Elektrostymulacja nie tylko łagodzi ból, ale też wzmacnia mięśnie pleców, dzięki czemu zmniejsza się ucisk krążków międzykręgowych na nerwy.

1. ETAP – niwelowanie bólu - Przed rozpoczęciem rehabilitacji bardzo istotne jest skuteczne uśmierzenie bólu, ponieważ cierpienie pacjenta uniemożliwia podjęcie działań terapeutycznych. Dolegliwości związane z dyskopatią często ulegają nasileniu podczas gwałtownych zwrotów ciała i długotrwałego przebywania w tej samej pozycji, np. podczas dalekich podróży samochodem, dlatego należy pamiętać o zapobieganiu tego typu sytuacjom. Chorzy powinni unikać stresu i ciężkiej pracy fizycznej oraz dźwigania ciężarów. W celu skutecznego uśmierzenia uporczywego bólu bardzo przydatny może okazać się aparat do elektroterapii TENS lub IFS do użytku domowego, który pozwala na pozbycie się bólu w sposób nieinwazyjny i natychmiastowy. Elektrostymulacja w rehabilitacji dyskopatii może być wykonywana przy użyciu urządzeń generujących prądy interferencyjne, tradycyjnych elektrostymulatorów TENS, bądź takich, które są wzbogacone o dodatkowe funkcje jonoforezy i termoterapii np. modele ECO66, ECO80, ECO88, ECO99. Elektrostymulator ECO240 oprócz jonoforezy i termoterapii posiada również ultradźwięki i laser. Tego rodzaju zabiegi wspomagające elektrostymulację są bardzo ważne w przypadku dyskopatii, ponieważ mają działanie przeciwzapalne i przyspieszają regenerację tkanek. Jak wybrać elektrostymulator?

Elektrostymulatory stosowane w rehabilitacji dyskopatii często posiadają dodatkowe funkcje jonoforezy i termoterapii. Są to np. modele ECO80, ECO88 i ECO99.

Model ECO240 wzbogacony jest dodatkowo o laser i ultradźwięki.

2. ETAP – zmniejszenie ucisku i podrażnienia na nerw – na tym etapie należy zadbać o odpowiednią rozbudowę i wzmocnienie mięśni pleców, które mają wpływ na utrzymywanie odpowiedniej postawy ciała. Dzięki temu zmniejsza się prawdopodobieństwo ponownego przemieszczenia jądra miażdżystego. Podstawą w rehabilitacji stanowi odpowiednia gimnastyka, którą z powodzeniem można wspomagać elektrostymulacją mięśniową EMS. Stosowanie elektrostymulacji EMS w rehabilitacji dyskopatii umożliwia wzmocnienie mięśni, ponieważ angażuje ona wszystkie ważne mięśnie pleców, co jest trudne do uzyskania w przypadku wykonywania ćwiczeń korekcyjnych.

3. ETAP – właściwa rehabilitacja – w tym etapie następuje rozbudowa i wzmocnienie mięśni, które wpływają na odpowiednią postawę ciała i ułożenie tkanek w sposób, który uniemożliwia przemieszczanie się jądra miażdżystego między kręgami. Podstawą tego etapu są ćwiczenia fizyczne, jednak taki sam efekt można uzyskać szybciej i łatwiej korzystając z elektrostymulatorów TENS ECO66, ECO80, ECO88, ECO99 oraz elektrostymulator prądów IFS ECO360). Używanie elektrostymulacji umożliwia wzmocnienie mięśni, które przy użyciu tego typu aparatury wykonują identyczną pracę jak podczas wyczerpujących ćwiczeń fizycznych.

Jak wybrać urządzenie do elektrostymulacji w dyskopatii?

Z uwagi na to, że dyskopatia najczęściej wiąże się z bólem promieniującym do kończyny, obszar poddawany elektroterapii jest duży. Dlatego elektrostymulatory stosowane w rehabilitacji dyskopatii powinny być dwukanałowe, aby umożliwiały jednoczesne korzystanie, z co najmniej 4 elektrod samoprzylepnych, umieszczanych na skórze w miejscu bólu. Istotna jest również wysoka siła elektrostymulacji, którą zapewniają jedynie urządzenia zasilane poprzez zasilacz sieciowy (nie bateriami). Doskonale w rehabilitacji dyskopatii sprawdza się elektrostymulacja TENS w połączeniu z innymi zabiegami z zakresu fizykoterapii. Z tego względu często w elektrostymulatorach TENS występuje możliwość zastosowania m.in. jonoforezy i termoterapii (np. w modelach ECO80, ECO88, ECO99), a nawet ultradźwięków i lasera (np. w modelu ECO240). Najkorzystniejsze efekty przynosi jednoczesne stosowanie minimum 6 elektrod, które należy podłączyć do obu kanałów elektrostymulatora TENS (elektrody TENS pracują parami). Dwie pary elektrod należy nakleić na skórę w tej okolicy kręgosłupa, w której występuje dyskopatia i jedną parę na kończynie, do której ból promieniuje. Więcej informacji o tym, czym należy się kierować wybierając elektrostymulator, znajdą Państwo TUTAJ.

Wikipedia: Dyskopatia